Ontevredenheid over stadsverwarming

In Nederland maken maar liefst 600.000 huishoudens gebruik van warmwatervoorziening . Lekker makkelijk want het wordt allemaal door je energieleverancier voor je geregeld en je hebt er geen omkijken naar. Dat dachten ook de bewoners van wijk de Reeshof in Tilburg. Totdat ze erachter kwamen dat er jarenlang te veel aan kosten werd berekend. Of toch niet?

Stadsverwarming in de Reeshof
De wijk Reeshof ligt in het westen van Tilburg en telt zo’n 16.000 huishoudens. Eind jaren zeventig zijn de eerste woningen in deze wijk gebouwd. In die tijd is er stadsverwarming aangelegd. Vanuit de Amercentrale wordt warm water gehaald. Dat gaat via een pompstation door een gigantisch leidingenstelsel naar de wijk, waarmee de huizen en het kraanwater verwarmd worden. Het is dus een gasloze wijk; je kunt niet op gas koken maar alleen op elektriciteit.

Stroom kun je afnemen van elke energieleverancier, maar voor warmte ben je afhankelijk van de stadsverwarming. Iedereen in de wijk de Reeshof is voor warmte afhankelijk van energiebedrijf Ennatuurlijk .

Aansluitbijdrage
De aansluitbijdrage is het tarief dat de warmteleverancier in rekening brengt om een woning aan te sluiten op het warmtenet. Door deze aansluiting kun je de woning verwarmen en gebruik maken van warm tapwater. Normaal gesproken wordt er, bij de bouw van je woning, eenmalig een bedrag in rekening gebracht bij de projectontwikkelaar. De projectontwikkelaar verrekent het vervolgens in de aankoopprijs van de woning. Ennatuurlijk, en haar rechtsvoorgangers, hebben echter voor enkele plaatsen in Noord-Brabant een andere constructie bedacht: een deel van de aansluitkosten wordt eenmalig in rekening gebracht en het resterende deel wordt in een periode van 30 jaar betaald.

Bewoners van de Reeshof wisten dit niet maar kwamen daar pas achter toen in 2012 hun energierekening gespecificeerd werd. Op de afrekening stond opeens ‘ kosten aansluitbijdrage: €153,71 per jaar inclusief btw’.

Volgens bewoner Frank Kastelijn zijn de bewoners nooit op de hoogte gebracht van de kosten. “Je hebt dus het deel van de aansluitkosten, die rechtstreeks in rekening zijn gebracht en een ander deel, in de vorm van een toeslag op de warmterekening. Dat is zonder medeweten van de bewoners in rekening is gebracht. Je bent dus op die manier een soort lening aangegaan voor dertig jaar. Als ik dat geweten zou hebben dan zou ik het meegefinancierd hebben in mijn hypotheek”.

Lening
Over die jaarlijkse bijdrage vraagt de leverancier gedurende 30 jaar ook nog eens rente en past het bedrag aan de inflatie aan. Daarmee is het dus een soort lening.

Er ontstaat grote commotie. Bewonerscomité Stichting Reeshofwarmte kaart het aan bij de gemeente en de energieleverancier. Zij krijgen geen gehoor en de stichting stapt, namens 1300 bewoners, naar de rechter en eist het te veel betaalde geld terug. Er staat heel wat op het spel, want de bewoners hebben naar eigen zeggen na 30 jaar 4.500 euro per huishouden extra betaald aan aansluitbijdrage. In totaal claimen ze minimaal 76 miljoen euro die ze onterecht betaald zouden hebben.

Rechtszaak
In Eindhoven speelt dezelfde zaak. Bewoners van de wijk Meerhoven hebben een rechtszaak gevoerd tegen Ennatuurlijk over de jaarlijkse aansluitbijdrage. De rechter stelde de bewoners in maart 2015 voor een deel in het ongelijk. Wel vindt de rechter het onterecht dat er rente is gevraagd en inflatiecorrectie is toegepast. De bewoners van Eindhoven gaan in beroep maar Stichting Reeshofwarmte kiest eieren voor z’n geld en Derk Jansen van Stichting Reeshofwarmte gaat in gesprek met Ennatuurlijk. Na maanden onderhandelen ligt er een deal op tafel die aan alle bewoners van de wijk wordt voorgelegd.

De deal
Stichting Reeshofwarmte is dus van koers gewijzigd. De bewoners moeten het voorstel voor 1 november ondertekenen. Als 70% van de bewoners voor stemt, is de rechtszaak van de baan.

De deal houdt onder andere in dat de bewoners na 3 jaar geen aansluitbijdrage meer hoeven te betalen en geen procedure erover kunnen aanspannen. De bewoners die jarenlang hebben betaald, zijn slechter af dan de mensen die pas net in de Reeshof wonen. Zij ontvangen namelijk geen compensatie voor de jaren die zij al hebben betaald. En er zijn bewoners die het onterecht vinden dat ze jaarlijks een bijdrage betaald hebben.

Naast de afbouw van de aansluitkosten krijgen bewoners, als ze deze deal ondertekenen, ook recht op afsluiting. Zij mogen zich van het warmtenet afsluiten voor een bedrag van 433 euro. Hiermee neemt de energieleverancier een voorschot op de herziening van de warmtewet. Het recht op afsluiting zal naar alle waarschijnlijkheid hierin opgenomen gaan worden.

Deal or no deal
Frank Kastelijn is, net als meerdere bewoners, tegen het voorstel. Hij lanceert een website onder de naam Neenatuurlijk . Sinds een paar jaar heeft hij zelf een milieuvriendelijke warmtepomp aangelegd en maakt dus geen gebruik meer van stadsverwarming. Jaarlijks betaalt hij nog wél kosten voor iets waarvoor hij geen gebruik meer van maakt. Maar afsluiten is alleen mogelijk wanneer je het contract tekent en dus afstand doet van je rechten.”Zonder de overeenkomst te tekenen kun je dus niet weg bij Ennatuurlijk”. Frank laat het er niet bij zitten en spant zelf een rechtszaak aan tegen de energieleverancier.

‘Vaste en toekomstgerichte oplossing’
Stichting Reeshofwarmte zegt dat de oplossing een vaste en toekomstgerichte oplossing is. De stichting heeft erg lang onderhandeld en ook getwijfeld over de groep die weinig tot geen profijt heeft. “Waar ik wel moeite mee heb gehad, is dat mensen die 30 jaar betaald hebben nu niets terugkrijgen. Dat was een breekpunt in de onderhandelingen. Er was geen ruimte. Ik heb toen de afweging moeten maken of ik 18% van de wijk (de bewoners die boos zijn) tevreden zou stellen of dat ik door zou gaan met deze deal die voor veel bewoners wel goed zou zijn”, zegt Derk Jansen.

Ennatuurlijk
"Het standpunt van Ennatuurlijk is dat nooit iemand te veel heeft betaald. Wij denken dat wij daar bij de rechter gelijk voor krijgen. Er is dus ook geen sprake van schadevergoeding of compensatie. Maar wij willen wel tevreden klanten. Wij wilden een gebaar maken en hadden met drie groepen mensen te maken: (1) mensen die in het verleden al alles betaald hebben, (2) mensen die nog minder dan 3 jaar moeten betalen en (3) mensen die nog meer dan 3 jaar moeten betalen."
 
Eerlijk?
"In alle eerlijkheid is het ook een kwestie van onderhandelen geweest, en van geld. We hebben samen de grens getrokken naar de toekomst toe. Er is geen sprake van compensatiegelden want dan zou er iets mis gegaan moeten zijn. Als mensen wél denken dat ze schade hebben geleden doordat ze teveel hebben betaald dan mag de rechter daarover beslissen. Iedereen is vrij om naar de rechter te gaan."