Stijging tekorten van geneesmiddelen zorgt voor problemen

Steeds vaker zijn bepaalde medicijnen opeens niet meer verkrijgbaar. Een bekend voorbeeld is het middel Thyrax voor schildklierpatiënten. Daar blijft het niet bij. Ook mensen met borstkanker en HIV zitten in de gevarenzone.

Cijfers
Er zijn in Nederland steeds vaker geneesmiddelentekorten. In 2015 waren er 625 medicijnen niet beschikbaar. Uit cijfers van de KNMP blijkt dat de tekorten de laatste vijf jaar zelfs verviervoudigd zijn.  

Thyrax
De problemen met het middel Thyrax is misschien wel het bekendste voorbeeld. Dit medicijn wordt gebruikt door mensen met schildklierproblemen. Begin dit jaar werden 350.000 mensen plotseling geconfronteerd met een leveringstekort, omdat de fabrikant de verhuizing van de fabriek niet goed had gepland. Patiënten moeten gedwongen overstappen naar een alternatief met vervelende bijwerkingen als gevolg.

Tamoxifen
Momenteel is er ook onrust bij borstkankerpatiënten die het middel Tamoxifen gebruiken. De fabrikanten kampen met een tekort aan grondstoffen waardoor het middel tijdelijk niet voldoende geproduceerd kan worden. Volgens Borstkankervereniging Nederland maken patiënten zich grote zorgen over de beschikbaarheid. In het geval van Tamoxifen is een alternatief zelfs nauwelijks of niet beschikbaar.

Carbamazepine
Dit is een belangrijk middel voor mensen met epilepsie. Omdat een aantal fabrikanten is gestopt met produceren voor de Nederlandse markt en een fabrikant kampt met een grondstofprobleem, moeten sommige patiënten overstappen naar een ander merk. Alhoewel dit om dezelfde werkende stof en dosis gaat kampen geeft dit soms ernstige klachten zoals een toename van epileptische aanvallen.  

Truvada
Ook HIV-patiënten verkeren al vier maanden in onzekerheid over de verkrijgbaarheid van aidsremmer Truvada. De fabrikant heeft onvoldoende medicijnen voor de Nederlandse markt geproduceerd waardoor er een permanent (dreigend) tekort is. Afgelopen week is er (onder meer door OLVG-internist Kees Brinkman) een brandbrief naar de fabrikant verstuurd waarin wordt gevraagd om een ruimere levering van deze aidsremmer.

Wat zijn de oorzaken?  
Volgens de apothekersorganisatie KNMP ligt de oorzaak van de tekorten in de onaantrekkelijke markt die Nederland vormt voor fabrikanten. Nederlandse patiënten gebruiken relatief weinig medicijnen. Bovendien zijn de medicijnen erg goedkoop. Zodoende is de leveringszekerheid in ons land laag en houden fabrikanten en groothandels kleine voorraden aan. Of fabrikanten stoppen zelfs met leveren in Nederland en wijken uit naar landen waar ze meer geld kunnen verdienen. De overige fabrikanten kunnen de vraag dan niet aan.

Wat vindt het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen?
Voorzitter van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen Bert Leufkens laat aan ons weten hij zich ook zorgen maakt om de toenemende tekorten. "Economische wetmatigheden bepalen of een bepaald medicijn al of niet leverbaar is. Hoe kan het nu zo zijn dat er ergens op de wereld in een directiekamer wordt gezegd: wij stoppen met de productie van dit geneesmiddel dat direct consequenties heeft voor onze Nederlandse patiënten" Misschien moeten we onorthodoxe maatregelen gaan overwegen: we moeten wellicht een lijst met essentiële geneesmiddelen gaan opstellen", aldus Leufkens.

Handhaving
Tweede Kamerlid voor het CDA Hanke Bruins Slot vindt zo'n Europese lijst van medicijnen waarbij een tekort niet wenselijk ook een goed idee. Onder meer artsen en apothekers zouden om de tafel moeten gaan zitten om te besluiten welke medicijnen op zo'n lijst horen. Fabrikanten en groothandels moeten er aangehouden worden voldoende voorraad van medicijnen aan te houden. Dit kan door de boetes die de Inspectie voor de Gezondheidszorg hiervoor kan uitdelen te verhogen. Hanke Bruins Slot gaat hier bij minister Edith Schippers op aandringen. Woensdag is er in de Tweede Kamer een Algemeen Overleg waarin de problemen met geneesmiddelentekorten ook worden besproken.

Het Bijwerkingencentrum Lareb doet onderzoek naar bijwerkingen als gevolg van overstappen op een alternatief merk of medicijn. Als jij hier ook ervaring mee hebt, kun je dit melden .