Plastic in je wasmachine

Alles om ons heen is van plastic, terwijl je je dat nauwelijks realiseert. Kijk maar naar onze kleding, polyester fleece, dat is ook plastic. En plastic verdwijnt niet, het brokkelt af tot minuscule deeltjes. Wat betekent dat voor ons als mens?

Plastics verdwijnen niet, ze brokkelen af tot minuscule deeltjes. Microplastics. Deze deeltjes komen vrij als de vezels van de stof slijten. Bijvoorbeeld door het zitten op een stoel, het schuren van je trui langs een muur of zelfs van helemaal niets. Ook bij het doen van de was komen deze piepkleine vezeltjes vrij. Speciaal voor Kassa Groen onderzocht het IVM, het Instituut voor Milieu Vraagstukken, het waswater van een gewone gemengde was.

Inhoud van de onderzochte was:

- Grijze handdoek (100% katoen)

- Adidas loopshort (100% polyester - binnenvoering 76% polyamid en 24% elasthaan)

- Groene kindersokken

- 3FM T-shirt (100% katoen maar wel opdruk)

- Rode fleece trui (100% polyester)

- Roze sporttrui (100% polyester en zijkant 90% polyester en 10% lyra, elasthaan)
- Blauwe kinderjeans (57% katoen 42% polyester 1% elasthaan)

- Roze kinderlegging (95% organisch katoen 5% elasthaan)

- Veelkleurige maillot

Onderzoeker Heather Leslie (IVM) was onder de indruk van de grote hoeveelheid vrijgekomen vezels. Wat nu onder de microscoop te zien is (zie onderstaande afbeelding), komt normaal in het rioolwater terecht. Deze microplastics brokkelen in het water vervolgens verder af tot nog kleinere deeltjes.

Technologen proberen steeds kleinere deeltjes plastic te produceren, de zogenoemde nanoplastics. Ze worden toegepast in onder andere verf, medicijnen en cosmetica. Ook deze nanoplastics belanden in het milieu zonder dat we weten wat voor schade ze kunnen aanrichten. Dick Vethaak, bijzonder hoogleraar waterkwaliteit en ecotoxicoloog, doet onderzoek naar deze deeltjes. Volgens hem zijn de deeltjes gevaarlijk maar weten we er nog nauwelijks iets van af.

Wetenschappers hebben gezien dat deze nanodeeltjes door een celmembraan heen kunnen. Ze worden dus door ons lichaam opgenomen, terwijl we de gevolgen niet kennen. Er is wel al onderzoek gebeurd naar mosselen die aan een hoge dosis nanoplastics werden blootgesteld. Deze mosselen namen minder voedsel op en bovendien zorgden de nanodeeltjes ervoor dat giftige stoffen aangetrokken werden tot de mosselen.

Volgens Vethaak worden deze nanoplastics steeds vaker toegepast en zijn ze 'booming business' voor de industrie. Hij pleit ervoor dat er aanvullend onderzoek komt. Het zou dan ook goed zijn als wetenschap en industrie kennis met elkaar gaan uitwisselen op het gebied van nanoplastics.

De Nederlandse spijkerbroekenfabrikant G-Star komt in de zomer van 2014 met een speciale broek op de markt, gemaakt uit plastic opgevist uit de oceaan. Superster Pharrell Williams promoot deze broek gemaakt van 'plastic soup'.

"Een positieve ontwikkeling dat de industrie zich probeert te vernieuwen en gebruikt maakt van bestaande materialen," vindt Heather Leslie van het IVM. "Toch bestaat ook het gevaar dat bij het dragen en wassen van deze broek plastic vezels vrij komen."

De vezels die in onze was vrijkomen komen dus in het afvalwater terecht. Een filter op elke wasmachine zou dat kunnen voorkomen, maar volgens Leslie schuilt daar niet de oplossing. "We moeten de industrie bewegen om sterkere vezels te produceren die niet loslaten. Dan pak je het probleem bij de bron aan!"