Zwartjes,
Het is dus gelukt!

Ik acht de kans klein dat jullie een echt vruchtgebruik testament hebben. Het is niet onmogelijk, maar dit soort testamenten komt maar zeer zelden (nog) voor. Alleen als er behoorlijk wat vermogen is kan een vruchtgebruik handig zijn. Ook kan het zijn dat je een vruchtgebruiktestament hebt als je zeg maar grofweg voor 1980 voor het laatst een testament hebt laten maken.

Ik ga er dan ook van uit dat je langstlevende constructie hebt die inhoudt dat de langstlevende alles krijgt en om de kinderen niets te kort te doen wordt hun erfdeel omgezet in een vordering die ze pas kunnen opeisen als de langstlevende ook overleden is. Is het testament van voor 2003 dan zal er in het testament iets staan als ouderlijke boedelverdeling en/of artikel 1167 BW. Is het van na 1 januari 2003 dan zal er gesproken worden over wettelijke verdeling.

In beide gevallen (en ook als je nu niets geregeld zou hebben) krijgt de langstlevende dus alle goederen en de kinderen "alleen" maar een vordering op papier. Omdat de kinderen op papier dus wel wat krijgen moeten ze daar als de vordering per kind meer dan € 19.000,-- bedraag erfbelasting (vroeger successierechten) over betaald worden. Omdat de langstlevende juist alle goederen heeft gekregen, moet zij deze belasting voor de kinderen betalen.

Dat kan een probleem zijn als het hele vermogen in bijvoorbeeld een huis zit en er dus (vrijwel) niets op de bankrekening staat. In dat geval kun je er voor kiezen een zogenaamd twee-trapstestament op te laten stellen. Dat heeft als voordeel dat de langstlevende als 1 komt te overlijden geen erfbelasting hoeft te betalen, mits de erfenis niet meer dan € 600.000,-- bedraagt.
Nadelen zijn echter wel dat je de kinderen moet onterven (kan gevoelig liggen) en de kans erg groot is dat als de langstlevende overleden is de kinderen netto meer erfbelasting moeten betalen dan wanneer er een andere constructie gekozen was. De Belastingdienst is dan eigenlijk de derde erfgenaam geworden omdat die een (veel )grotere portie krijgt dan anders.

Nog een nadeel is dat de langstlevende altijd zijn/haar testament dusdanig kan aanpassen dat de kinderen bij het overlijden van de langstlevende ook buitenspel staan.

Een en ander is een vrij technisch verhaal dat zich het beste laat zien door een berekening te laten maken. Ga hiervoor naar een notaris. Die kan vaak binnen een paar minuten al een aardige inschatting maken. Ik kan die inschatting ook wel maken, maar dan moet ik (bij benadering) weten wat je vermogen is (woz-waarde woning+ eventuele levensverzekering + banksaldo/effecten etc verminderd met eventuele schulden zoals hypotheek en overige leningen) en wat jullie leeftijden zijn. Deze gegevens moet je overigens ook opgeven als je op een notariskantoor dit laat uitrekenen.

Het is dus niet zo maar even te zeggen of je een ander testament nodig hebt. Het is en blijft maatwerk.

Marcel,
Bedankt voor deze uiteenzetting onze testamenten zijn van voor 1980, en als ik dit lees dan kan het wel eens zo wezen dat we onze spaarcentjes aan de belasting moeten geven en dat een van ons dan stenen moet gaan eten.
Dat vind ik geen aanlokkelijk uitzicht dus moet de notaris hier maar eens naar kijken.
We betalen toch al genoeg belasting in Nederland en zeker wat betreft het verkrijgen van een erfenis waar al reeds belasting over betaald is.
O ja het is inderdaad een testament met vruchtgebruik.
Nogmaals bedankt voor de heldere uiteenzetting.
Zwartjes.

Zwartjes,
Nogmaals: het zuivere vruchtgebruiktestament kwam en komt niet veel voor. Vanaf de 2e helft van de jaren 70 werd de ouderlijke boedelverdeling (veel) toegepast voor uw situatie. Daarvoor kwam het juist veel voor dat de langstlevende tot enig erfgenaam werd benoemd. In feite dus onterving van de kinderen.

Daarnaast is een vruchtgebruiktestament praktisch niet handig omdat nog al eens vergeten wordt het vruchtgebruik te vestigen. Omdat je ook een eigen woning hebt, moet dat bij notariële akte gebeuren. Ook moet je bij de bank een aparte rekening aanhouden waarop aangetekend is dat er een vruchtgebruik rust op de rekening.

De tarieven voor de erfbelasting zijn inderdaad sinds 1 januari (aanzienlijk) verhoogd voor de "gewone" nalatenschap. Dit ondanks de berichten van de toenmalige staatssecretaris, thans minister van financiën. Die stelde en stelt nog steeds dat het goedkoper geworden is, terwijl de wijziging budgetair-neutraal moest. Gevolg hiervan is geweest dat grote nalatenschap, die van zeg maar meer dan € 1.000.000,--, goedkoper zijn geworden. Om dat (relatief) kleine nadeel (zo veel komen ze niet voor), zijn de laagste tarieven van 5 en 8% afschaft en is er een starttarief van 10% voor in de plaatsgekomen. Erf je nu meer dan € 118.000,-- dan betaal over het meerdere 20%.

Bel dus de plaatselijke notaris en maak een afspraak met de (kandidaat-)notaris om een en ander te laten berekenen en bespreken. Maar aangezien de testamenten van voor 1980 zijn, is aanpassing zeker wel raadzaam. Tegenwoordig is het advies om eens in de 5 jaar naar de testamenten te laten kijken. Of aanpassing dan ook nodig is kun je dan altijd nog bekijken. Het schilderwerk van je huis laat je toch ook regelmatig nakijken?

Marcel,
Ja ik daar in ieder geval werk van maken om dit alles eens een keer na te laten zien.
Maar ik dacht dat je als partner belastingvrij rond 500.000 mocht erven.
Zwartjes

De langstlevende heeft sinds 1 januari een vrijstelling van € 600.000,--. Erf de langstlevende meer dan je vrijstelling dan moet je daarover erfbelasting betalen en dan gaan de door mij genoemde tarieven spelen. Je moet dus eerst de vrijstelling van de nalatenschap afhalen en dan kun je gaan rekenen. Staar je overigens niet blind op het alleen maar willen gebruiken van die hoge vrijstelling. Zoals aangegeven kan het zijn dat onterving van de kinderen of ze benoemen tot erfgenaam voor een deel ter grootte van hun vrijstelling kan onder aan de streep nadelig zijn/voor de Belastingdienst voordelig zijn.

Overigens speelt jouw "probleem" al langer dan sinds 1 januari. Voor 1 januari speelde dit ook al, sterke nog op het moment dat je testament liet opstellen speelde het ook al dat de kinderen belasting moesten betalen over iets wat ze nog niet feitelijk in handen kregen. Niks nieuws onder de zon dus (hoewel bepaalde media daar anders over denken).

Marcel.
Ja van deze dingen was ik op de hoogte, maar ik dacht dat het met onze testamenten nog wel goed zat, alleen van de week hoorden we van kennissen dat ze ook naar de notaris waren geweest.
Toen mijn vader overleden was hebben we de woning op ons de drie kinderen op onze naam laten zetten op advies van de notaris d.i.v.m eigen woning opeten wanneer moeder in een bejaardencentrum zou komen dit is nu ook al jaren anders, en op den duur moesten we ook belasting gaan betalen over ons ? deel van de woning.
Moeder betaalde ons geen huur maar dat kan natuurlijk enkel maar als je dat met elkaar eens bent ze moest enkel voor onderhoud zorgen..
Maar zo hebben we op die manier maar dat is 25 jaar geleden niks aan successierechten moeten betalen.
Zwartjes.

Zwartjes,
Ben ik niet helemaal met je eens. Je hebt namelijk ook wat geërfd van je vader. Daarover moest successierecht betaald worden. Dat je daarna de woning verdeeld hebt en onder andere aan de kinderen hebt toebedeelt maakt daarvoor niet uit.

Als het huis nog steeds op jullie naam staat en moeder woont er nog in, dan moet je nu wel huur laten betalen. Die huur moet, schrik niet, 6% zijn van de WOZ-waarde. Dat is dan de jaarlijkse huur. Wordt er geen huur betaald, dan moet je als moeder komt te overlijden over de hele waarde van de woning alsnog erfbelasting betalen.

Overigens is je huidige testament niet verkeerd, het is alleen niet meer van deze tijd. Ook moet je bij het opstellen van een testament je niet alleen richten op de betalen belasting. Je moet ook kijken naar de praktische uitwerking. Wie krijgt wat, worden kinderen onterft (wie verteld ze dat en hoe valt dat bij uzelf?) etc? Uiteraard is het fiscale stuk tegenwoordig erg belangrijk, maar niet het enige uitgangspunt.

Marcel.
Mijn ouders hadden ook een testament met een langstlevende en ook met vruchtgebruik.
Mijn moeder woont helaas niet meer in deze woning maar in een bejaardenwoning (huur)
De woning is toen omdat ze er toen in woonde en er al wat achterstallig onderhoud was getaxeerd en dat viel toen net niet onder de vrijstelling van erfrecht, maar door de schenking erbij wat onder de vrije som lag is het toen zo door de notaris opgelost.
Maar dit alles is ook 25 jaar geleden en het huis is 4 jaar geleden verkocht.
Maar over huur betalen is nooit aan de orde geweest ook niet door de notaris ook door de bank is nooit om een papier van vruchtgebruik gevraagd voor de aanwezige betaal en spaarrekeningen enkel een papier van erfrecht.
Ik geloof dat ik toch iets verkeerd doe want ik krijg wel 2 berichtjes dat er gereageerd is op mijn vraag.
Zwartjes.

Zwartjes,
Dat van die 2 berichtjes komt wel vaker voor.

Huur is ook pas sinds 1 januari een issue geworden. Daarvoor speelde het niet.

De bank vraagt overigens ook niet of je het vruchtgebruik wilt vestigen, die aktie had je zelf moeten doen. Daarmee had je als moeder komt te overlijden nog wat belasting kunnen besparen.

De gekozen weg destijds was inderdaad een heel logische en fiscaal verstandige.

Marcel
Nog bedankt voor alle informatie ik ben nu voldoende op de hoogte en kunnen we deze toch voor mij zinvolle beantwoording van jou zijde beeindigen.
Groetjes zwartjes.