Als iemand overlijdt die gehuwd is en kinderen heeft en geen testament heeft opgesteld, dan is de wettelijke regeling, zijnde de wettelijke verdeling van toepassing.

Die houdt, kort gezegd, in dat de langstlevende eigenaar wordt van alle goederen (ook de bankrekeningen) en de kinderen een tegoedbon krijgen met een waarde die gelijk is aan hun erfdeel. Die tegoedbon is feitelijk alleen inwisselbaar op het moment dat de langstlevende overleden is.

Een langstlevende echtgenoot is dus ook gewoon erfgenaam en kan er voor kiezen om de nalatenschap te verwerpen. Gevolg daarvan is dat de nalatenschap van de overledene vererft naar de andere erfgenamen, zijnde de kinderen.

Was de overledene gehuwd in gemeenschap van goederen en/of hadden de overledene en de langstlevende gezamenlijk goederen in eigendom, dan is de langstlevende nog steeds voor de helft eigenaar en zijn de erfgenamen voor de andere helft eigenaar geworden. Er mag dan dus ook alleen gezamenlijk beschikt worden over die goederen. Door een akte van verdeling kunnen dan de huwelijksgoederengemeenschap en de nalatenschap worden verdeeld. Voor verwerping is het wel noodzakelijk een verklaring af (laten) leggen bij de rechtbank.

De langstlevende kan er ook voor kiezen om de wettelijke verdeling ongedaan te maken. In dat geval zijn de langstlevende en de kinderen samen eigenaar van de nalatenschap. Middels een akte van verdeling van een nalatenschap kan dan bijvoorbeeld geregeld worden dat bedrijfsvermogen aan een kind wordt toebedeeld of dat de woning vrij van overdrachtsbelasting naar een kind gaat.

Ongedaanmaking moet wel binnen 3 maanden na het overlijden van de overledene geregeld worden in een notariële akte die vervolgens naar de rechtbank gaat.

Beide mogelijkheden zorgen er dus voor dat de langstlevende niet als enige bevoegd is om over de nalatenschap te beschikken.

Bedankt Marcel75, het ging mij vooral om het "ongedaan maken van de wettelijke verdeling". Ik vatte dat heel anders op.

Jans2,
Dan ben ik benieuwd wat u daarmee bedoelde.

Ik vatte het letterlijk op als ongedaan maken, bv. in een situatie waarin de langstlevende géén ouder is van de evt. onterfde kinderen van de overledene.

Als de wettelijke verdeling ongedaan gemaakt wordt, wordt dat ook letterlijk gedaan. De wettelijke verdeling wordt immers dan overboord gegooid. Maar dat is dan een aktie van de langstlevende echtgenoot.

In de geschetste situatie kan niet anders dan sprake zijn van een testament.

Ja, natuurlijk, ik snap het, een testament kan natuurlijk niet ongedaan gemaakt worden.
Maar als (zonder testament) de wettelijke verdeling door de langstlevende ongedaan gemaakt wordt dan mag dat toch niet de andere erfgenamen benadelen?

Maar zonder testament erft, in principe, de langstlevende echtgenoot alles. Als die de wettelijke verdeling ongedaan maakt, kan dat alleen maar "positiever" zijn ten opzichte van de andere erfgenamen.

Tijger,
De kinderen erven bij de wettelijke verdeling ook gewoon hun erfdeel, maar dan als tegoedbon. De langstlevende wordt eigenaar van alles.

Het kan voor de langstlevende ook positiever zijn als bijvoorbeeld een onderneming deel uit maakt van de nalatenschap en de langstlevende daar niets mee te maken wil hebben. Door de wettelijke verdeling ongedaan te maken en vervolgens de onderneming toe te delen aan één van de kinderen (of meerdere kinderen), is bij de langstlevende geen ondernemersrisico geweest en is dat meteen overgegaan op de kinderen.

Het gaat om het woord "benadelen". Zij worden dus niet benadeeld door de wettelijke verdeling ongedaan te maken.

Jans,
Ook als de wettelijke verdeling in een testament opgenomen is, kan deze in de regel ongedaan gemaakt worden. Voorwaarde is wel dat die bevoegdheid in het testament staat (wat in de regel het geval is).

In een erfenis zijn alle erfgenamen voor een gelijk deel gerechtigd, tenzij anders in een testament is bepaald. Uiteindelijk krijgt iedereen dus zijn aandeel in de nalatenschap, hetzij in goederen, hetzij in geld. Er kan geen sprake zijn van "positiever" of "nadeliger".